Đầu tiên, để sử dụng thuốc đúng cách, bạn phải luôn nhớ : 

• Tham khảo đơn thuốc của bác sĩ 

• Tham khảo tờ hướng dẫn sử dụng kèm theo thuốc 

• Tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia hoặc dược sĩ nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ, triệu chứng hoặc phản ứng bất thường nào 

Thuốc là sản phẩm có thể: 

• Điều trị bệnh. Ví dụ: thuốc kháng sinh điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn 

• Ổn định bệnh. Ví dụ: tăng huyết áp cao 

• Giảm các triệu chứng của bệnh. Ví dụ: giảm các cơn đau nhức 

• Ngăn ngừa bệnh. Ví dụ: vắc xin 

• Thay đổi chức năng cơ thể. Ví dụ: thuốc tránh thai 

Bạn hãy cùng Ngày Đầu Tiên tìm hiểu 10 câu hỏi về thuốc và cách sử dụng mà có thể bạn chưa biết nhé!

1. Bên trong thuốc của tôi chứa gì?

Một loại thuốc chứa nhiều chất khác nhau: 

• Hoạt chất: Một chất hóa học hoặc tự nhiên hoạt động chống lại nguyên nhân gây bệnh, các triệu chứng hoặc cả hai. 

• Tá dược: là thành phần của thuốc ngoài hoạt chất. Tá dược đảm bảo sự ổn định của thuốc và cũng có thể cải thiện mùi vị, độ đặc của thuốc, giúp dễ uống hơn. Các tá dược được sử dụng trong thuốc đều được đăng ký, phê duyệt và kiểm tra định kỳ bởi các cơ quan y tế quốc gia và quốc tế. 

2. Tại sao thuốc của tôi có nhiều hơn một tên?

Có 3 cách để đặt tên cho một loại thuốc, điều này có thể gây nhầm lẫn. 

• Tên hóa học: Khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra một loại thuốc, họ đặt cho nó một tên hóa học để mô tả cấu trúc nguyên tử của nó (ví dụ: axit axetoxybenzoic). Tuy nhiên, những tên này rất hiếm khi được sử dụng trong thực tế. 

• Tên quốc tế không độc quyền (INN): Hệ thống đặt tên này được công nhận trên toàn thế giới. Nó được sử dụng rõ ràng trong nhiều ngôn ngữ để xác định một hoạt chất ở mọi quốc gia (ví dụ: paracetamol). Khi đi du lịch, điều rất quan trọng là phải biết INN của mỗi loại thuốc bạn đang dùng! Đó là bởi vì bạn sẽ cần phải cung cấp nó nếu bạn muốn mua một loại thuốc thường được kê đơn ở quốc gia của bạn. 

• Tên thương mại (hoặc tên thương hiệu – Brand name): Tên này được đặt bởi công ty dược phẩm bán thuốc và có thể khác nhau giữa các quốc gia. 

3. Tôi có thể bẻ đôi, nghiền nát hoặc hòa tan viên nén hoặc mở viên nang không?

• Bẻ đôi viên nén: Một số viên nén có thể được bẻ đôi, nhưng một số khác thì không. Nếu một viên nén có thể được bẻ đôi, nó sẽ có một đường kẻ. Nếu không có đường kẻ, viên nén không được bẻ đôi. 

• Nghiền nát viên nén: Việc này không được khuyến cáo. Sau khi bị nghiền nát, một số viên nén có thể trở nên độc hại – ví dụ: một số phương pháp điều trị ung thư. 

• Hòa tan viên nén: Một số viên nén có thể được hòa tan trong nước hoặc bất kỳ chất lỏng nào khác. Nếu được, tờ hướng dẫn sử dụng sẽ cho bạn biết. Nếu không, bạn không được hòa tan viên nén. 

• Mở viên nang: Bạn không nên mở viên nang để hòa tan các thành phần bên trong hoặc thậm chí tiêu thụ các thành phần khác nhau một cách riêng biệt. 

Việc dùng thuốc theo những cách không được khuyến nghị có nguy cơ làm thay đổi sự hấp thụ của thuốc vào máu từ dạ dày hoặc ruột, và do đó làm giảm hiệu quả của thuốc. 

4. Tôi có cần dùng thuốc này với bữa ăn không?

Một số loại thuốc phải được uống cùng với bữa ăn, để thúc đẩy sự hấp thụ của chúng hoặc để tránh các tác dụng phụ về tiêu hóa. Những loại khác phải được uống khi bụng đói. Sau bữa ăn, độ axit của dạ dày tăng lên, có nghĩa là một số loại thuốc được hấp thụ kém hơn. Vì vậy, chúng cần được uống khi bụng đói – ví dụ, ít nhất 30 phút trước hoặc 3 giờ sau bữa ăn. 

Nếu không có gì được đề cập cụ thể trong tờ hướng dẫn sử dụng, bạn có thể uống bất kể bữa ăn. 

5. Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi quên uống thuốc?

Nếu bạn quên uống thuốc vào thời gian quy định, cách xử lý phụ thuộc vào loại thuốc bạn đang dùng. Nếu bạn không chắc chắn phải làm gì, bạn nên bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo vào đúng giờ quy định. 

Một quy tắc chung rằng, bạn không bao giờ được uống gấp đôi liều để bù cho liều đã quên. 

Nếu quên uống thuốc, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn cụ thể cho loại thuốc bạn đang sử dụng. Tuyệt đối không tự ý tăng liều hoặc thay đổi cách uống thuốc mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế. 

6. Có mẹo nào giúp tôi nhớ uống thuốc không?

Dưới đây là một số các mẹo có thể giúp bạn nhớ uống thuốc: 

• Kết hợp việc uống thuốc với một thói quen (khi bạn đánh răng, đi ngủ, v.v.) 

• Uống thuốc vào một thời điểm cụ thể 

• Giữ thuốc của bạn ở một nơi dễ nhìn thấy 

• Sử dụng hộp đựng thuốc 

• Sử dụng ứng dụng chuyên dụng để tuân thủ điều trị 

• Lên lịch báo thức trên điện thoại của bạn 

7. Làm thế nào để tôi biết liều tối đa và thời gian điều trị?

Liều tối đa hàng ngày là lượng bạn không được vượt quá trong một ngày vì nó có thể gây hại cho sức khỏe của bạn và khiến bạn có nguy cơ quá liều.  

Liều tối đa hàng ngày có thể được biểu thị bằng g/ngày, mg/ngày hoặc mg/kg/ngày. 

8. Tôi có cần theo dõi chế độ ăn uống của mình trong khi đang dùng thuốc không?

Chế độ ăn uống của bạn có thể ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc theo nhiều cách. Một số loại thực phẩm hoặc đồ uống có thể làm thay đổi hiệu quả hoặc độc tính của chúng. Vì thế bạn hãy hỏi bác sĩ về những lưu ý chế độ ăn uống khi dùng thuốc. 

9. Tôi phải bảo quản thuốc như thế nào?

Để đảm bảo thuốc của bạn an toàn và hiệu quả, điều quan trọng là phải giữ chúng ở nơi khô ráo và thoáng mát. Ví dụ: tránh bảo quản trong phòng tắm, gần bếp, gần bồn rửa hoặc gần bất kỳ nguồn nhiệt hoặc độ ẩm nào khác. 

• Tủ lạnh: Một số loại thuốc phải được bảo quản trong tủ lạnh và nếu vậy, tờ hướng dẫn sử dụng sẽ cho bạn biết. Tuy nhiên, nếu điều này không được đề cập, không nên bảo quản thuốc trong tủ lạnh vì điều này có thể làm thay đổi hiệu quả của thuốc. 

• Hộp đựng thuốc: Để sắp xếp việc điều trị của bạn và tránh quên uống thuốc, bạn cũng có thể mua hộp đựng thuốc tại nhà thuốc. hộp thuốc có các ngăn cho các ngày trong tuần, mỗi ngăn được chia thành 4 hoặc 5 ngăn cho các thời điểm trong ngày. Để bảo quản tối ưu, bạn không bảo quản thuốc bên ngoài bao bì (vỉ) quá 1 tuần. 

10. Lưu ý dùng thuốc khi đi du lịch

Nếu có sự chênh lệch múi giờ, hãy nhớ điều chỉnh thời gian điều trị của bạn theo quốc gia đến – ví dụ: thức dậy vào buổi sáng, bữa trưa, bữa tối, v.v. Bạn có thể thực hiện việc này dần dần trong vài ngày, bắt đầu trước khi khởi hành và tiếp tục sau khi đến nơi. Bạn cần chuẩn bị và trao đổi điều này với bác sĩ, đặc biệt là đối với các chuyến đi dài hơn 48 giờ và chênh lệch múi giờ từ 3 giờ trở lên. 

Nếu bạn mắc bệnh mạn tính, hãy mang theo đủ thuốc để dùng trong suốt chuyến đi và lý tưởng nhất là tối đa 4 ngày bổ sung. 

Luôn mang theo thuốc của bạn trong chai hoặc vỉ, bao bì ban đầu, cùng với tờ hướng dẫn sử dụng và đơn thuốc. 

Mang theo đơn thuốc tốt nhất là được in chứ không phải viết tay và có chứa tên quốc tế không độc quyền (INN) của hoạt chất, để bạn có thể sử dụng nó ở nước ngoài nếu cần. 

Trước khi đi du lịch, hãy tìm hiểu về các quy định được áp dụng khi ở nước ngoài (xuất trình đơn thuốc hoặc giấy phép đặc biệt tại hải quan). Bạn cũng hạn chế, không nên mua thuốc khi ở nước ngoài mà không có lời khuyên của bác sĩ hoặc dược sĩ. 

Lược dịch từ Myhealth-partner, A guide to taking your medication, https://myhealth-partner.com/a-guide-take-medecine, ngày truy cập 03/02/2025 

SERV-NDT-05-02-2025