Rối loạn cương dương, được định nghĩa bởi Viện Sức khỏe Hoa Kỳ vào năm 1993, là tình trạng mất khả năng đạt được, hoặc duy trì trạng thái cương cứng của dương vật, đủ để đạt được thỏa mãn về mặt tình dục.

Rối loạn cương dương là một bệnh lý thường gặp ở bệnh nhân tăng huyết áp, và nó gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của họ và gia đình.

>> Cách chăm sóc người đột quỵ

>> Thuốc trị tăng huyết áp và rối loạn cương dương

Các yếu tố nguy cơ của bệnh lý rối loạn cương dương trải khá rộng trên nhiều chuyên khoa khác nhau, từ các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, các bệnh lý thuộc hệ thống sinh dục, cho tới các nguyên nhân phi thực thể như các rối loạn tâm thần, cũng như các vấn đề về tâm lý xã hội.

Do tính phổ biến khá rộng, vấn đề rối loạn dương cương nên được đánh giá tầm soát thường quy ở các bệnh nhân cao tuổi nói chung, cũng như ở các bệnh nhân tăng huyết áp nói riêng.

Lợi ích từ những đánh giá này không chỉ góp phần tối ưu hóa và cá thể hóa tối đa việc điều trị, đồng thời cũng là một tác nhân giúp ích cho việc gia tăng chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Rối loạn cương dương và tăng huyết áp

Tăng huyết áp được coi là một trong những yếu tố nguy cơ tim mạch phổ biến nhất, và nó rất hay gặp ở những bệnh nhân có tình trạng rối loạn cương dương.

Nhiều nghiên cứu quan sát trên các quần thể bệnh nhân rối loạn cương dương khác nhau cho thấy, tăng huyết áp chỉ đứng hàng thứ 2, sau đái tháo đường, trong danh sách các bệnh lý hay gặp trên bệnh nhân rối loạn cương dương.

Con số này có thể dao động từ 60 tới 80%, tùy từng quần thể nghiên cứu.

Một nghiên cứu tiến hành bởi Jensen và cộng sự cho thấy, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới rối loạn cương dương ở bệnh nhân tăng huyết áp là sự bất thường của dòng tuần hoàn tại khu vực sinh dục – tiết niệu (chiếm tới 89% số bệnh nhân), mà chủ yếu là do xơ vữa các động mạch cấp máu tới khu vực này.

Tác giả Feldman cũng nhấn mạnh sự liên quan giữa tình trạng rối loạn dương cương với các yếu tố gây vữa xơ động mạch, như tăng huyết áp, hút thuốc lá, béo phì và rối loạn mỡ máu.

Một nghiên cứu khác được tiến hành bởi tác giả Doumas và cộng sự trên đối tượng được chẩn đoán xác định rối loạn cương dương cho thấy, tỷ lệ mắc cũng như mức độ bệnh có sự phụ thuộc khá lớn vào thời gian mắc và thời gian sử dụng các thuốc điều trị tăng huyết áp.

Đây cũng là nhận định của tác giả Mittawae và cộng sự trong nghiên cứu tiến hành trên 800 đối tượng bệnh nhân rối loạn cương dương người Ai Cập.

Chính bởi các lý do trên, rối loạn cương dương là một trở ngại thực sự đối với các bác sỹ tim mạch trong chẩn đoán và điều trị bệnh nhân tăng huyết áp.

Thậm chí, do sự phổ biến ngày một gia tăng của bệnh lý xơ vữa động mạch sinh dục, nhiều tác giả còn cho rằng, nên cân nhắc việc xếp rối loạn cương dương vào nhóm các yếu tố nguy cơ của bệnh lý mạch vành.

Cơ chế gây rối loạn cương dương ở các bệnh nhân tăng huyết áp

Đã có nhiều giả thuyết về cơ chế bệnh sinh của bệnh lý rối loạn cương dương. Trong số đó, giả thuyết nhận được sự đồng thuận cao nhất là tác động của các stress oxy hóa trên các tế bào nội mạc mạch máu.

Nhiều nghiên cứu sau này cũng đã cung cấp các bằng chứng cho thấy, các liệu pháp kháng oxy hóa có thể làm cải thiện tình trạng rối loạn cương dương ở những đối tượng bệnh nhân tăng huyết áp.

Tình trạng tăng huyết áp kéo dài có thể gây ra các stress oxy hóa tác động trực tiếp lên các tế bào nội mạc mạch, từ đó gây tổn thương các tế bào này và ảnh hưởng đến chức năng giãn mạch của các động mạch, tiểu động mạch, xoang tĩnh mạch và thể hang dương vật.

Nhiều tác giả cho rằng, sự hiện diện của các triệu chứng rối loạn cương dương trên bệnh nhân tăng huyết áp giúp gợi ý tình trạng tổn thương các tế bào nội mạc mạch, và từ đó gây nguy cơ xuất hiện và tiến triển các bệnh lý mạch máu mang tính chất hệ thống.

Tầm quan trọng của việc đánh giá chất lượng sinh hoạt tình dục trước khi khởi đầu điều trị tăng huyết áp

Dù khá phổ biến ở đối tượng bệnh nhân tăng huyết áp, nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau, vấn đề sinh hoạt tình dục thường bị bỏ qua ở các buổi tái khám.

Nhiều bệnh nhân thậm chí còn không biết mình đã có các triệu chứng rối loạn cương dương, và chỉ có một số ít các bác sĩ tim mạch coi chất lượng sinh hoạt tình dục là một yếu tố cần cân nhắc trong chiến lược điều trị.

Đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng, bởi sự gia tăng chất lượng sinh hoạt tình dục sẽ làm cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, từ đó giúp họ thay đổi kỳ vọng điều trị và có xu hướng tuân thủ điều trị một cách nghiêm ngặt hơn.

Cụ thể hơn, việc chia sẻ một cách cởi mở với bác sĩ của bạn ở những lần tái khám sẽ giúp bạn ở 3 điểm sau đây:

1. Giúp bác sỹ của bạn có được sự lựa chọn thuốc hợp lý nhất, bởi một số thuốc điều trị tăng huyết áp có thể là nguyên nhân chính gây ra tình trạng rối loạn cương dương. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng, nếu bạn gặp bất cứ triệu chứng nào của rối loạn cương dương nói riêng, hay bất cứ rối loạn sinh hoạt tình dục nào khác nói chung, TUYỆT ĐỐI KHÔNG được tự ý dừng các thuốc đang sử dụng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn sớm nhất có thể.
2. Giúp bạn giảm liều lượng các thuốc điều trị tăng huyết áp, hoặc thậm chí chỉ cần thực hiện các biện pháp cải thiện lối sống. Bởi sinh hoạt tình dục, nếu được tiến hành một cách điều độ, cũng là một phương thức tập luyện, thông qua đó, không những làm giảm con số huyết áp, mà còn giúp cải thiện đáng kể các yếu tố nguy cơ tim mạch mà bạn có thể mắc phải.
3. Giúp bác sĩ của bạn tầm soát sớm các nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn cương dương. Nếu không phải nguyên nhân do thuốc hoặc do tình trạng vữa xơ động mạch thuộc hệ thống sinh dục, bạn sẽ được yêu cầu khám tại một số chuyên khoa khác, nhằm có được biện pháp chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Kết luận

Rối loạn cương dương là một vấn đề thực sự ở bệnh nhân tăng huyết áp, và tỉ lệ xuất hiện của nó đang ngày một gia tăng. Bởi nhiều lý do khác nhau, vấn đề này thường bị bỏ qua bởi cả bác sĩ và bệnh nhân, từ đó dẫn tới việc chẩn đoán và xử trí không kịp thời.

Do đó, một phương pháp tiếp cận phù hợp và thường quy với tình trạng này đang trở thành nhu cầu ngày một thiết yếu, để không những phát hiện và điều trị sớm, mà còn giúp tối ưu hóa và cá thể hóa chiến lược điều trị trên từng bệnh nhân cụ thể.

Đó cũng là tiền đề dẫn tới việc cải thiện chất lượng sinh hoạt tình dục nói riêng và chất lượng cuộc sống nói chung, để từ đó hướng tới mục tiêu cao nhất là chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện.