1. Đái tháo đường và tăng huyết áp, hai mặt của cùng một đồng tiền

Bệnh Đái tháo đường và tăng huyết áp có mối liên hệ chặt chẽ với nhau do có chung các yếu tố nguy cơ bao gồm: béo phì, xơ vữa mạch máu và tăng cholesterol. Điều này có nghĩa là những người mắc bệnh đái tháo đường cũng dễ bị tăng huyết áp và ngược lại.

2. Những bệnh lý thường gặp ở người mắc bệnh đái tháo đường hoặc tăng huyết áp

Biến chứng tim mạch cũng thường gặp ở những người mắc bệnh đái tháo đường và/hoặc tăng huyết áp như các biến chứng mạch máu nhỏ (bệnh thận, thần kinh và mắt mãn tính) và bệnh mạch máu lớn (đột quỵ và các bệnh của các mạch máu ở tim và chi dưới).    

3. Đồng mắc tăng huyết áp và đái tháo đường sẽ gia tăng chi phí điều trị

Đồng mắc tăng huyết áp và bệnh đái tháo đường làm tăng đáng kể khả năng mắc bệnh phải cấp cứu như đột quỵ, đau tim, và suy tim cấp hoặc suy thận cấp. Những chi phí cấp cứu như vậy cùng với chi phí điều trị các  biến chứng mãn tính, chẳng hạn như suy thận mãn tính, bệnh võng mạc hoặc bệnh thần kinh ngoại biên, làm tăng nguy cơ tàn phế, suy giảm chất lượng cuộc sống và gia tăng chi phí để chăm sóc y tế và hỗ trợ xã hội. 

4. Bệnh nhân đồng mắc tăng huyết áp và đái tháo đường cần chú ý gì?

Bệnh nhân đồng mắc tăng huyết áp và đái tháo đường  cần chú ý kiểm soát tốt cả đường huyết và huyết áp. Ngoài ra những yếu tố nguy cơ chung của cả hai bệnh cũng cần kiểm soát để làm chậm điễn tiến của bệnh va hạn chế biến chứng. 

4.1. Duy trì cân nặng hợp lý 

Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia (NHLBI) lưu ý rằng trọng lượng cơ thể giảm từ 3–5% có tác dụng cải thiện chỉ số huyết áp. Tương tự, CDC lưu ý rằng giảm 5–7% trọng lượng cơ thể có thể giúp ngăn chặn bệnh tiền đái tháo đường phát triển thành đái tháo đường. 

Chẳng hạn, nếu cân nặng của bạn tầm 90 kg thì bạn giảm khoảng 4-6kg để đảm báo chỉ số đường huyết và huyết áp của bạn ở ngưỡng an toàn. 

4.2. Hoạt động thể chất thường xuyên 

Hoạt động thể chất thường xuyên không chỉ giúp cải thiện huyết áp và đường huyết mà còn mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe khác. 

Các chuyên gia y tế khuyến nghị cường độ tập thể dục nên duy trì tối thiểu 150 phút mỗi tuần với các bài tập thể dục thông thường như đi bộ, đạp xe, bơi lội,… Còn với các bài tập với cường độ mạnh thì nên duy trì tối thiểu 75 phút mỗi tuần. 

4.3. Chế độ ăn uống lành mạnh 

Người bệnh đái tháo đường hoặc bệnh tăng huyết áp thường được khuyến nghị thực hiện theo chế độ ăn kiêng DASH để kiểm soát các chỉ số huyết áp của cơ thể. Chế độ này thường bao gồm: 

• Bổ sung nhiều trái cây và rau củ tươi 
• Ưu tiên sử dụng ngũ cốc nguyên hạt 
• Hạn chế muối và đường  
• Hạn chế chất béo không lành mạnh, chẳng hạn như chất béo chuyển hóa và mỡ động vật 
• Hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn 

Việc tiêu thụ nhiều đồ uống có cồn có thể làm tăng các nguy cơ sau đây: 

• Tăng calo dư thừa, là nguyên nhân dẫn đến thừa cân hoặc đái tháo đường 
• Thành động mạch dày lên làm tăng áp lực máu chảy qua 

Lượng đồ uống có cồn nên tiêu thụ theo khuyến cáo của bộ Y tế: ít hơn 3 cốc chuẩn/ngày (nam), ít hơn 2 cốc chuẩn/ngày (nữ) và tổng cộng ít hơn 14 cốc chuẩn/tuần (nam), ít hơn 9 cốc chuẩn/tuần (nữ). 

(Trong đó, 1 cốc chuẩn chứa 10g ethanol tương đương với 330ml bia hoặc 120ml rượu vang, hoặc 30 ml rượu mạnh)

4.4. Sử dụng thuốc 

Việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh mà bệnh nhân mắc phải. 

Ở ngưởi bệnh đái tháo đường tuýp 1 sẽ cần phải sử dụng insulin vầ kèm theo một số loại thuốc để kiểm soát biến chứng, trong đó có tăng huyết áp 

Ở người bệnh đái tháo đường tuýp 2 chưa cần sử dụng insulin, có thể sử dụng thuốc không chứa insulin, chẳng hạn như metformin, để giúp giảm huyết áp. 

Tổng kết lại, hai bệnh lý tăng huyết áp và đái tháo đường đều có chung nhiều yếu tố nguy cơ gây ra. Việc kiểm soát được các yếu tố nguy cơ cũng sẽ giúp kiểm soát cũng như ngăn ngừa bệnh phát triển. 

SERV-NDT-CP71-13-06-2024 

 Tài liệu tham khảo  

1. WHO. 2019 Glob Heal Estim “The top 10 causes death” [Internet]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ the-top-10-causes-of-death 
2. Saeedi P, Petersohn I, Salpea P, Malanda B, Karuranga S, Unwin N, et al. Global and regional diabetes prevalence estimates for 2019 and projections for 2030 and 2045: Results from the International Diabetes Federation Diabetes Atlas, 9th edition. Diabetes Res Clin Pract [Internet]. 2019 Nov 1;157. Available from: https://doi. org/10.1016/j.diabres.2019.107843 3. Zhou B, Bentham J, Di Cesare M, Bixby H, Danaei G, Cowan MJ, et al. Worldwide trends in blood pressure from 1975 to 2015: a pooled analysis of 1479 population-based measurement studies with 19·1 million participants. Lancet [Internet]. 2017 Jan 7;389(10064):37–55. Available from: https://doi.org/10.1016/ S0140-6736(16)31919-5 4. IDF. Diabetes atlas. Ninth edition. [Internet]. 2019. Available from: https://www.diabetesatlas.org/en/resources/